Bilim araştırmacıları, milyarlarca yıl önceki levha tektoniğinin daha güçlü kanıtını sunuyor – Bilim Gazetesi

Mustafa

New member
Örneğin, araştırmacılar artık her ikisi de Dünya yüzeyinin kaymasına neden olabilen, ancak modern tarz levha tektoniğinin bir parçası olmayan “gerçek kutup gezintisi” ve “durgun kapak tektoniği” olarak adlandırılan fenomenlere karşı tartışabilirler. Sonuçlar, levha tektonik hareketine daha fazla eğilimlidir çünkü yeni keşfedilen daha yüksek hız oranı, diğer iki sürecin yönleriyle tutarsızdır.

Makalede, bilim adamları ayrıca Dünya’nın jeomanyetik alanlarını tersine çevirdiğine dair en eski kanıt olduğuna inanılan şeyi, yani manyetik Kuzey ve Güney Kutbu’nun ters çevrilmiş konumlarını da açıklıyor. NASA’ya göre, kutupların son 83 milyon yılda 183 kez ve belki de son 160 milyon yılda birkaç yüz kez tersine dönmesiyle bu tür bir takla atma, Dünya’nın jeolojik tarihinde yaygın bir olaydır.

Tersine çevirme, gezegenin 3,2 milyar yıl önceki manyetik alanı hakkında çok şey anlatıyor. Çıkarımlar arasında anahtar nokta, manyetik alanın muhtemelen güneş rüzgarlarının atmosferi aşındırmasını engelleyecek kadar kararlı ve güçlü olmasıdır. Levha tektoniğiyle ilgili sonuçlarla birleştirilen bu kavrayış, yaşamın en eski biçimlerinin hangi koşullar altında geliştiğine dair ipuçları sunuyor.

Brenner, “Zaten gerçekten jeodinamik olarak olgunlaşmış olan erken bir Dünya’nın bu resmini çiziyor” dedi. “Aslında daha istikrarlı çevresel ve yüzey koşullarına sahip bir Dünya ile sonuçlanan, yaşamın evrimleşmesini ve gelişmesini daha uygun hale getiren, aynı türden birçok dinamik sürece sahipti.”

Bugün, Dünya’nın dış kabuğu, gezegenin kıtalarını ve okyanuslarını tutan yaklaşık 15 değişen kabuk bloğundan veya levhadan oluşuyor. Çağlar boyunca plakalar birbirine sürüklendi ve ayrıldı, yeni kıtalar ve dağlar oluşturdu ve atmosfere yeni kayalar açığa çıkardı, bu da Dünya’nın yüzey sıcaklığını milyarlarca yıl boyunca stabilize eden kimyasal reaksiyonlara yol açtı.

Levha tektoniğinin ne zaman başladığına dair kanıt bulmak zordur çünkü en eski kabuk parçaları bir daha asla yüzeye çıkmayacak şekilde iç mantoya itilir. Dünyadaki tüm kayaların sadece yüzde 5’i 2,5 milyar yıldan daha yaşlıdır ve hiçbir kaya yaklaşık 4 milyar yıldan daha eski değildir.

Genel olarak, çalışma, tektonik hareketin Dünya’nın 4,5 milyar yıllık tarihinde nispeten erken meydana geldiğini ve erken yaşam biçimlerinin daha ılımlı bir ortamda ortaya çıktığını gösteren, büyüyen araştırmalara katkıda bulunuyor. 2018’de proje üyeleri, yaklaşık 300 mil boyunca uzanan Pilbara Craton’u tekrar ziyaret etti. Cambridge’de manyetik geçmişleri için analiz edilen örnekleri toplamak için oradaki ilkel ve kalın kabuk levhasını deldiler.

Manyetometreler, manyetikliği giderme ekipmanı ve bir numunenin manyetik alanlarını görüntüleyen ve manyetize parçacıkların doğasını kesin olarak tanımlayan Kuantum Elmas Mikroskobu kullanan araştırmacılar, numunelerin yaşını ve manyetize olma şeklini belirlemek için bir dizi yeni teknik geliştirdi. Bu, araştırmacıların kabuğun nasıl, ne zaman ve hangi yöne kaydığını ve Dünya’nın jeomanyetik kutuplarından gelen manyetik etkiyi belirlemesine olanak tanır.

Kuantum Elmas Mikroskobu, Dünya ve Gezegen Bilimleri (EPS) ve Fizik Bölümlerindeki Bilim araştırmacıları arasındaki bir işbirliğiyle geliştirildi.

Gelecekteki çalışmalar için Fu ve Brenner, Pilbara Craton’a odaklanmayı ve bunun ötesinde dünyadaki diğer antik kabuklara bakmayı planlıyor. Modern benzeri levha hareketinin ve Dünya’nın manyetik kutuplarının tersine döndüğü zamanların eski kanıtlarını bulmayı umuyorlar.

Fen-Edebiyat Fakültesi’nde EPS profesörü olan Fu, “Nihayet bu çok eski kayaları güvenilir bir şekilde okuyabilmek, genellikle katı verilerden çok teori yoluyla bilinen bir zaman dilimini gözlemlemek için pek çok olasılık sunuyor” dedi. “Nihayetinde, yalnızca tektonik plakaların ne zaman hareket etmeye başladığını değil, aynı zamanda hareketlerinin – ve dolayısıyla onları yönlendiren derinlere yerleşmiş Dünya iç süreçlerinin – zaman içinde nasıl değiştiğini yeniden yapılandırma konusunda iyi bir şansımız var.”