Zihni kontrol eden bir mantar paraziti, böcekleri nasıl zombiye dönüştürür – Bilim Gazetesi

Mustafa

New member
“Laboratuvara koştum ve onları mikroskobun altına koydum. Pek bir şeye benzemiyorlardı, huysuz yaşlı sineklere benziyorlardı ama sporları görebiliyordum. Bu beni gerçekten heyecanlandırdı ve öyle olduğunu onayladım. Entomoftora bazı DNA’ları çıkararak ve sıralayarak” dedi.

Ölümcül yöntemleri herhangi bir sinematik korku yaratığına rakip olabilecek mantar paraziti, sinekleri enfekte eder, vücutlarını içeriden yavaşça besler ve ardından onları ürkütücü bir şekilde günün belirli bir saatinde bir dizi belirli davranış sergilemeleri için yönlendirir ve bu da onların varsayılmasına neden olur. ölmeden önce faydalı bir poz (en azından mantar için).

Gün batımında, enfekte sinekler, zirve adı verilen yüksek bir yere tırmanır ve hortumlarını bulundukları yüzeye kadar uzatır. Hortumdan çıkan yapışkan damlacıklar, sineğin kanatlarını kaldırıp ölmeden önce bu yüzeye yapışmasına neden olur. Bu, mantar sporlarının kaçmasına ve bir sonraki kurbanı bulmasına izin vermek için, kanatları yolun dışında olacak şekilde, sineğin en uygun yükseklikte konumlandırılmasını sağlar.

Entomophthora muscae ve talihsiz sinek kurbanları, 150 yılı aşkın bir süredir bilimsel literatürde kayıtlıdır. Araştırmaların çoğu ev sineklerine odaklanmıştı. Mantarın meyve sineklerini enfekte ettiğine dair gerçek bir kanıt yoktu – bu önemli çünkü bir laboratuvar elyafı olan meyve sinekleri hakkında çok şey biliniyor.

Elya’nın arka bahçeyi keşfetmesi, ilkini kurmasına izin verdi. Entomophthora muscae-Drosophila melanogaster “zombie fly” sistemi sayesinde süreç incelenebilir. Artık sineğin beynine benzeri görülmemiş bir erişim elde edebilir ve bu da, bilimin mekanik temellerini derinlemesine araştırmasına yardımcı olur. Nasıl mantar, sineğin davranışını manipüle edebilir.

“Hangi devreleri nasıl tetiklediklerini gerçekten öğrenmek istedim” dedi. “Bilim adamları meyve sineği üzerinde o kadar uzun süre çalıştılar ve o kadar çok araç geliştirdiler ki, sineklerde yapabileceğimiz şeylerin sayısı astronomik. Mantarın davranışı nasıl manipüle ettiğinin mekanik temelini anlamak için ideal sistemdi.”

Elya özellikle zirveye odaklandı. Bu etki aynı zamanda “zirve hastalığı” olarak da adlandırılır. Elya, eLife’da yayınlanan 2018 tarihli bir çalışmada ilk olarak zombi meyve sineklerindeki davranışı bildirmiş ve mantarın enfeksiyon sırasında sineklerin sinir sistemlerini işgal ettiğini bulmuştur. Bu, mantarın sinir sistemini nasıl ele geçirdiği ve hangi nöronların dahil olduğu hakkında sorulara yol açtı.

Bilim’da Elya, nasıl ortaya çıktığını daha kapsamlı bir şekilde anlamak için “zirve hastalığı” nı güçlü bir şekilde ölçmüştür. Ayrıca, belirli nöronları hedeflemek için meyve sineği sisteminden yararlandı ve konakçıda, sineği gün batımında yüksek bir yere gitmeye yönlendiren olası devreyi ortaya çıkardı.

Belirli bir sirkadiyen nöron kümesini (DN1p) ve yansıttıkları bilinen bir bölgedeki nöronları (PI-CA) susturmanın zirve davranışını azalttığını buldu. Ayrıca mantarın beyinde bu nöronlara çok yakın bir yerde ikamet ettiğini de buldu. Mantarın bu nöronları etkilemek için bir şeyler salgılaması gerektiğini varsaydı.

Sineklerin hemolimfini veya kanını inceledikten sonra, enfekte olan ve olmayan sinekler arasında bazı farklılıklar buldu. Ve enfekte hemolimfi enfekte olmayan sineklere naklettiğinde, bakalım, zirveye çıkmaya başladılar. Elya’nın teorisine göre mantar, sineğin nörosekresyon sistemini nöronlarını manipüle etmek için kaçırıyor olabilir.

“Henüz bilmediğimiz çok şey var. Henüz nöronların zirve bağlamında aktif olmaları için nasıl tetiklendiğini bilmiyoruz.” Deneyleri, kanda dolaşan bir şeyin zirveyi tetiklediğini gösteriyor, ancak bunun ne olduğu belirsizliğini koruyor. “Mantarın salgıladığı şey olabilir. [the summit-inducing factor]veya mantar, sineklerin kendilerinin salgılamasına neden olur” dedi.

Çalışmalarının zamanlaması popüler kültür açısından tesadüfi olmuştur. Zombiler bir süredir bir dayanak noktasıydı, ancak insanları zombiye dönüştüren bir mantar istilasını konu alan distopik bir drama olan son hit TV programı “The Last of Us” sayesinde ilgi yeniden arttı. Aslında Elya, arkasındaki bilim konusunda uzman olarak bir Reddit AMA’ya (Bana Her Şeyi Sor) katıldı.

Elya işine devam etmeyi planlamaktadır. “Mantar için transgenik geliştirmek çok faydalı olacaktır, çünkü eğer şeyleri hem sinek hem de mantar tarafından modüle edebilirsek, nedenselliği gerçekten gösterebilir ve bu süreçlerin nasıl çalıştığına dair anlayışımızı test edebiliriz.”

Böyle bir “kötü adamın” nasıl çalıştığını anlamak, bu küçük mikropların zihin kontrolü gibi olağanüstü ve hatta imkansız gibi görünen becerileri nasıl yapabildiklerine dair bize bir fikir verebilir. “Şahsen, mantarı asla kötü adam olarak görmüyorum” dedi. “Sadece hayatta kalmak için yapması gerekeni yapıyor!”